Filippində "Kalmaegi" qasırğası 188 nəfərin ölümünə səbəb olub

Filippində "Kalmaegi" qasırğası 188 nəfərin ölümünə səbəb olub, hazırda isə Vyetnamı təsiri altına alıb.

Vyetnam dünyanın ən aktiv tropik fırtına bölgələrindən biridir və ildə orta hesabla 10 fırtına baş verir. Lakin "Kalmaegi" 2025-ci ildə ölkəni vuran 13-cü qasırğa olub.

"Kalmaegi" qasırğası bu gün (7 noyabr 2025) səhər tezdən Vyetnamı təsiri altına alaraq daha beş nəfərin ölümünə səbəb olub. Qasırğa əvvəl Filippində 188 nəfərin ölümünə səbəb olmuşdu.

"Kalmaegi" qasırğası bu həftə Filippinin mərkəzində güclü yağış və daşqınlara səbəb olub, avtomobilləri, yük maşınlarını və konteynerləri aparıb. Qasırğa noyabrın 6-dan Vyetnamda öz təsirini göstərib.

Vyetnamın Gia Lai əyalətində yaşayan 42 yaşlı balıqçı Nguyen Van Tam deyib: "Evimin ikinci mərtəbəsinin damı uçub getdi. Hamımız sağ idik, amma qasırğa həqiqətən dəhşətli idi. Ağacları kökündən yıxıb apardı".

Ətraf Mühit Nazirliyinin məlumatına görə, qasırğanın sahilə çatdığı yerdə küləklər saatda 149 kilometrə (saatda 92 mil) çatıb.

Vyetnam hakimiyyəti zərərin miqyasını qiymətlədirməkdə davam etdiyini bildirib.

Ətraf Mühit Nazirliyi Gia Lai və qonşu Dak Lakda beş nəfərin öldüyünü və 57 evin dağıldığını açıqlayıb. Təxminən 3000 evin damı uçub və ya zədələnib, 11 qayıq və ya gəmi batıb.

AFP müxbirləri bildiriblər ki, xilasetmə qrupları və əsgərlər Gia Lainin Quy Nhon sahili boyunca sakinlərlə birlikdə yıxılmış ağacları, zibilləri təmizləmək və bir gecədə uçub yıxılan metal dam örtüklərini yığmaq üçün çalışıblar.

"Bu, bizi vuran çox böyük bir qasırğa idi. Həyatımda ikinci dəfədir ki, belə bir qasırğa görürəm. Digəri təxminən on il əvvəl baş vermişdi, amma bu qədər güclü deyildi", - 64 yaşlı Tran Ngo An AFP-yə bildirib.

Dövlətə məxsus enerji şirkəti qasırğanın mərkəzi sahilə çatmasından sonra 1,6 milyon müştərinin elektriksiz qaldığını, lakin cümə səhəri etibarilə üçdə birinin bərpa edildiyini açıqlayıb.

Sürətli hərəkət edən qasırğanın küləkləri səhər sahilə çatdıqda əhəmiyyətli dərəcədə zəifləyib, lakin milli hava bürosu mərkəzi sahilin böyük hissəsi üçün yenə də güclü yağış xəbərdarlığı edib.

Qeyd edək ki, Vyetnam dünyanın ən aktiv tropik fırtına zonalarından birində yerləşir və ildə orta hesabla 10 tayfun və ya fırtınadan təsirlənir. Bununla belə, "Kalmaegi" qasırğası 2025-ci ildə ölkədə təsirli olan 13-cü qasırğadır.

Alimlər qasırğaların insan tərəfindən törədilən iqlim dəyişikliyi səbəbindən daha da gücləndiyini deyirlər. İsti okeanlar tayfunların sürətlə güclənməsinə səbəb olur, isti atmosfer isə daha çox nəmliyi saxlayır və bu da daha çox yağışa səbəb olur.

Fasiləsiz yağan yağışlar

Filippin adaları olan Sebu və Neqros adalarını vurduqdan sonra "Kalmaegi" yenidən dənizə doğru hərəkət edib. Sebu əyalətinin ən çox zərər çəkmiş şəhər və qəsəbələrində misli görünməmiş daşqın suları baş verib.

Xilasetmə qrupları itkin düşmüş insanların axtarışını davam etdirir. Filippin hakimiyyəti noyabrın 6-da ölənlərin sayının 188-ə çatdığını, 135 nəfərin isə hələ də itkin olduğunu bildirib.

Qasırğa bir həftədən çox davam edən daşqın və güclü yağışlardan sonra mərkəzi Vyetnama zərbə vurub.

Bu hadisələr ən azı 47 nəfərin ölümünə və əsrlər boyu davam edən tarixi yerlərin su altında qalmasına səbəb olub.

Oktyabrın sonlarında başlayan güclü yağışlar keçmiş imperiya paytaxtı Hue və UNESCO-nun Dünya İrsi Siyahısına daxil olan qədim Hoi An şəhərinə təsir göstərib, küçələri drenajlara çevirib və on minlərlə evi su altında qoyub.

Yağış 24 saat ərzində 1,7 metrə (5 fut 6 düym) çatıb ki, bu da əvvəlki ölkə üzrə yağıntı rekordunu qırıb.

3200 kilometrdən çox uzanan sahil xətti və 2300 çay şəbəkəsi ilə Vyetnam daşqın riski altındadır.

Vyetnam Milli Statistika İdarəsinin məlumatına görə, "Kalmaegi" qasırğasından əvvəl ölkədə baş verən təbii fəlakətlər bu il 279 nəfərin ölümünə və ya itkin düşməsinə səbəb olub, 2 milyard dollardan çox ziyan vurub.