Hüquqi çərçivələrini manipulyasiya edərək və bürokratik dili silah kimi istifadə edən Hindistan və İsrail paralel müstəmləkəçi-koloniya siyasətini həyata keçirir, iqtisadi güc və siyasi ittifaqlar sayəsində qlobal məsuliyyətdən qorunurlar.

  1947-ci ildə Cammu bölgəsində qanlı hadisələr baş verdi, nəticədə bölgənin demoqrafiyası dəyişdi. 500 mindən artıq müsəlman qətlə yetirildi və daha çox insan məcburi köçkün oldu.

  1948-ci ildə Fələstində Nəqbə faciəsi ilə qədim zeytun bağları öz hekayələrini qanla yazmağa başladı. Kəşmir və Fələstin iki coğrafiya olaraq sürgün və müqavimət məkanlarına çevrildi, hər ikisi məcburi köç, inkar, demoqrafik mühəndislik və hüquqi silinmə ilə birləşdi.

  2025-ci il mayın 7-də Hindistan Pakistanın üç bölgəsinə, o cümlədən Pakistanın idarə etdiyi Kəşmirə raket zərbələri endirdi, mülki şəxslər öldürüldü. Bu hücum Pahalqam turist qətlləri ilə bağlı təsdiqlənməmiş iddialardan sonra baş verdi. Göründüyü kimi, Kəşmir münaqişəsi hələ də bölgəni tammiqyaslı müharibənin astanasında saxlayıb. Hər iki dövlət artıq bu ərazi uğrunda üç böyük müharibə aparıb.

  Yeddi onillikdən çox müddət keçməsinə baxmayaraq, məskunlaşma-koloniya mexanizmi bu dəfə hüququn örtülü dili ilə davam edir.

  Hindistan 2019-cu il avqustun 5-də 370-ci maddəni ləğv edərək Cammu və Kəşmirin məhdud muxtariyyətini aradan qaldırdı və hüquqları qorumaq deyil, onları ləğv etmək üçün nəzərdə tutulmuş hüquqi sistem yaratdı.

  2025-ci ilin aprelində müxalifət partiyaları sədrlərinin sorğusuna cavab olaraq Cammu və Kəşmir Gəlir Departamenti son 2 il ərzində 84 mindən çox yaşayış sertifikatının qeyri-kəşmirlilərə verildiyini açıqladı. Bu şəxslərin əksəriyyətinin bölgədə əvvəlki yaşayış hüququ olmayıb.

  Cammu və Kəşmir Konstitusiyasına görə, Hindistan vətəndaşı yalnız müəyyən şərtlər daxilində keçmiş dövlətin daimi sakini ola bilər. Bu şərtlərdən biri 1954-cü il mayın 14-də “dövlət subyekti” olmaq və ya həmin tarixdən əvvəl “əmlak əldə edib bölgədə ən azı 10 il yaşamaq” idi. Digər şərt isə Pakistana köçmüş, lakin dövlət qanunvericiliyinin icazəsi ilə geri dönən şəxsləri əhatə edirdi. Bu dəyişikliklər sadəcə inzibati islahat deyil, hüquqi müharibədir: yerli suverenliyi ləğv etmək, demoqrafiyanı yenidən qurmaq və məskunlaşma qaydalarını qanuniləşdirmək üçün daxili hüququn strateji istifadəsidir. Model İsrailin işğal olunmuş Fələstində uzun müddət istifadə etdiyi hüquqi texnikaları təkrarlayır.

  2020-ci il “Covid-19” pandemiyası zamanı Hindistanın tətbiq etdiyi Cammu və Kəşmir Yaşayış Sertifikatı Qaydaları bölgədə təhsil almış, yaşamış və ya xidmət etmiş şəxsləri də əhatə edəcək şəkildə genişləndirildi. Belə bir genişlənmə qeyri-rezidentlər üçün hüquqi çərçivəni səssizcə böyütdü. Bu hüquqi manevr İsrailin işğal olunmuş Şərqi Qüdsdə tətbiq etdiyi siyasətləri xatırladır. İsrailin Milli Qanunu və 1925-ci il Fələstin Vətəndaşlıq Sərəncamını ləğv etməsi kimi addımlar məskunlaşma üstünlüyünü möhkəmləndirdi.

  Hindistan və İsrail arasında ideoloji və taktiki uyğunluq baş nazir Narendra Modi və Benyamin Netanyahu arasındakı isti şəxsi münasibətlərlə daha da güclənir. Hər iki ölkə başçısı üstünlükçü siyasi modelə, rəqəmsal nəzarətə və yerli əhalinin hərbiləşdirilmiş idarəetməsinə sadiqdir.

  Kəşmirdə qanunlar qorxutmaqla tətbiq edilir. 370-ci maddənin ləğvindən sonra Kəşmir ən uzunmüddətli rabitə blokadasına məruz qaldı: internetin bağlanması, media qadağaları və hərəkət məhdudiyyətləri ictimai həyatı iflic etdi.

  Kəşmirdə mülki mülklər müsadirə, torpaqlar zəbt edildi və müxalif olanların evləri dağıdıldı. Bu, idarəetmə deyil, “qanun” adı altında “kollektiv cəza” idi.

  Kəşmirdə baş verənlər beynəlxalq hüququn açıq şəkildə pozulmasıdır. IV Cenevrə Konvensiyası işğalçı gücün mülki əhalinin işğal olunmuş əraziyə köçürülməsinə qadağa qoyur. BMT Təhlükəsizlik Şurasının 47 saylı qətnaməsi Kəşmirin mübahisəli statusunu təsdiqləyir və öz müqəddəratını təyin etmək üçün referendum tələb edir.

  Hindistanın hərəkətləri bu öhdəlikləri pozmaqla yanaşı, beynəlxalq hüququn struktur zəifliyini də üzə çıxarır. Hüquq burada neytral deyil, gəlmə və yerli arasındakı xətti silmək üçün istifadə olunur.

  “Frantz Fanon”da yazıldığı kimi, “Gəlmələr qanun yazırsa, sürgündə olanlar tarixini yazmalıdır”.

  Kəşmir, Fələstin və digər yerlərdə yerli xalqları köçürmə, mülksüzləşdirmə və yoxetmə üzərində məskunlaşmanı dünya anlamalı və tədbirlər görməlidir.