Türk serialları Ankaranın Banqladeşlə diplomatik əlaqələrini gücləndirməsinə necə töhfə verir?

Ankara və Dəkkə arasındakı münasibətlər müdafiə danışıqları, dəyişən müttəfiqliklər və siyasi, iqtisadi və mədəni əməkdaşlığı dərinləşdirmək üçün birgə səylər sayəsində daha da güclənir. Hindistan isə bunu kənardan izləyir.

Dəkkədəki səsyazma studiyasında səs aktrisası Rubaiya Matin Gity Banqladeşdə böyük hitə çevrilən ən son türk serialını dublyaj edir. Bu populyar mədəniyyət trendi iki ölkə arasındakı münasibətlərin artan gücünü əks etdirir.

32 yaşlı aktrisa "Kara Sevda" (Endles Love) türk serialının yeni bölümlərini izləyərkən benqal dilində "Yasmeen! Yasmeen! Aşiq oldum..." deyə qışqırır. Serial Cənubi Asiya ölkəsində milyonlarla izləyicini cəlb edib.

Türk seriallarının uğuru bir vaxtlar misilsiz olan Hindistan televiziya seriallarının populyarlığına meydan oxuyur və bu dəyişiklik yalnız böyük ekranla məhdudlaşmır.

Bu, iki müsəlman əksəriyyətli ölkə arasında dəyişən müttəfiqlikləri və genişlənən diplomatik, ticarət və müdafiə əlaqələrini əks etdirir. Türkiyə ilə Banqladeş arasındakı məsafə təxminən 5000 kilometrdir (3000 mil).

Banqladeşdə daha çox türk restoranı açılır və türk dilini öyrənməyə ümumi maraq var. Bu, iki hökumət arasında yaxınlaşmanın canlanması ilə paraleldir və Dəkkə ilə Yeni Dehli arasında getdikcə gərginləşən münasibətlərlə ziddiyyət təşkil edir.

Ölkənin müvəqqəti hökuməti ötən ilki üsyandan sonra avtoritar hakimiyyəti devrilən Şeyx Hasinanın yerinə Banqladeşi idarə edir. Lakin Hasina keçmiş müttəfiqi Hindistana qaçıb və ekstradisiya tələblərinə müqavimət göstərərək, iki qonşu arasında münasibətlərin pisləşməsinə səbəb olub.

Banqladeşin Hindistanla münasibətləri Hasina 2024-cü ildə xalq hərəkatı tərəfindən devrildikdən sonra kəskin şəkildə pisləşdi. Bir çox banqladeşli Hindistanı ölkələrinin daxili işlərinə müdaxilə etməkdə ittiham edir. Yeni Dehli xüsusən də hazırda ölkədə müxtəlif ittihamlarla üzləşən Hasinaya sığınacaq verməsi ilə tənqidlərə məruz qalıb.

Hindistanın bəzi sağçı mediası da müntəzəm olaraq Türkiyəni hədəf alır. Noyabrın 12-də Türkiyənin Əks-Dezinformasiya Mərkəzi (DMM) bəzi media orqanlarında Ankaranın 10 noyabrdakı Yeni Dehli terror hücumu ilə əlaqəli olduğuna dair iddiaları rədd etdi.

"Yeni imkanlar"

Dəkkə Universitetinin Beynəlxalq Əlaqələr professoru Md Ənvərul Əzim Ankara ilə Dəkkə arasındakı əlaqələrin "indi möhkəmləndiyini" söyləyib.

"Münasibətlər iki dəfə pozulub", - deyə Əzim bildirib: birincisi 1971-ci ildə, Banqladeşin Pakistandan ayrılması zamanı, ikincisi isə 2013-cü ildə müstəqillik mübarizəsi zamanı müharibə cinayətlərində ittiham olunan şəxslərin edam edilməsi ilə.

İkitərəfli ticarət məhdud olaraq qalır, lakin Əzim qeyd edib ki, Türkiyə əsas silah təchizatçısı kimi Banqladeşə Çindən asılılığına alternativ təklif edir.

Türkiyənin müdafiə sənayesi rəhbəri Haluk Görgün iyul ayında Dəkkəyə səfər edib. Banqladeşin ordu rəisi general Vaker-Uz-Zaman hərbi texnikanın istehsalını müzakirə etmək üçün bu ay Türkiyəyə səfər edəcək.

Banqladeş həmçinin Türkiyənin Pakistana verdiyi bildirilən pilotsuz uçuş aparatlarına (dronlara) maraq göstərib. Pakistan Hindistanın əsas düşmənidir.

Dəkkənin müvəqqəti lideri və Nobel Sülh Mükafatı laureatı Məhəmməd Yunus bu ay Türkiyə parlament nümayəndə heyəti ilə görüşdükdən sonra Ankara ilə münasibətlərin "daha da dərinləşməsinə" diqqət yetirdiyini bildirib.

Yunus deyib: "Banqladeş xalqımız üçün yeni imkanlara qapı açmaq üçün Türkiyə ilə əl-ələ verməyə hazırdır".

Təbəqələr, geyim və atlar

Rəsmi münasibətlərdən əlavə, iki ölkə arasında mədəni əlaqələr də güclənir.

Banqladeşdə ilk dəfə türk seriallarını yayımlayan kanalın proqram rəhbəri, 47 yaşlı Ezaz Uddin Əhməd "Deepto TV" telekanalının artan tələbatı ödəmək üçün tərcüməçilər, ssenaristlər, səs aktyorları və redaktorlardan ibarət xüsusi bir komandaya sahib olduğunu söyləyib.

Əhmədin sözlərinə görə, kanalın ən böyük hiti 2017-ci ildə yayımlanan və populyarlığına görə hind seriallarını "bütün digərlərini üstələyən" tarixi bir dastan oldu.

Bu uğurdan sonra "Deepto TV" və digər Banqladeş yayımçıları Osmanlı dövrünü mövzu götürən seriallardan tutmuş müasir ailə dramlarına qədər daha çox türk istehsalı serial əldə etdilər.

Türk dilinə maraq da artdı. İndi bir çox aparıcı təhsil müəssisələri dil kursları təklif edir.

"Mənim bir sinifdə 20 tələbəm var. Tələbat artır", - deyə Caqannat Universitetinin müəllimi və iqtisadiyyat üzrə mühazirəçisi Şeyx Əbdül Kader bildirib.

Bəziləri üçün türk mədəniyyətinə maraq bununla bitmir.

33 yaşlı iş qadını Tahiya İslam Osmanlı ənənələrindən ilhamlanaraq türk mövzulu geyim brendini təsis edib və at sürməyə başlayıb.

"Osmanlı dövründə cütlüklər atla gəzməyə çıxardılar", - deyə o, əlavə edib: "İndi həyat yoldaşım at sürməyə gedir və hətta mənim də öz atım var".