Plana əsasən, Donbas bölgəsi Rusiyaya veriləcək, hərbi qüvvələr 600 min əsgərlə məhdudlaşdırılacaq

AFP xəbər agentliyinin əldə etdiyi layihəyə görə, ABŞ-ın Rusiya-Ukrayna müharibəsinə son qoymaq üçün təklif etdiyi plan Kiyevin NATO üzvlüyünü rədd edir və eyni zamanda müdafiə məqsədilə Avropa döyüş təyyarələrini Polşada yerləşdirir.

Məlumata görə, Ukrayna ABŞ prezidenti Donald Trampın dəstəklədiyi 28 maddəlik sülh planı çərçivəsində şərqi Donbas bölgəsini Rusiyaya verəcək.

Layihəyə görə, hazırda Ukraynanın nəzarəti altında olan Luqansk və Donetsk bölgələrini əhatə edən Donbası verməklə yanaşı, Kiyev ordusunun sayını 600 min nəfərlə məhdudlaşdırmağa razı olacaq.

Həmçinin Ukraynanı qorumaq üçün Polşada Avropa istehsalı döyüş təyyarələri yerləşdiriləcək, lakin NATO qoşunları ölkədə yerləşdirilməyəcək və Kiyev heç vaxt ittifaqa qoşulmamağa razı olacaq.

Digər tərəfdən, ABŞ rəsmilərinin bu mərhələdə "işçi sənəd" kimi təsvir etdiyi plana əsasən, Rusiya yenidən G8-ə qəbul ediləcək və qlobal iqtisadiyyata yenidən inteqrasiya olunacaq.

Ağ Evin mətbuat katibi Karolin Livit jurnalistlərə bildirib ki, Prezident bu planı dəstəkləyir. Bu, həm Rusiya, həm də Ukrayna üçün yaxşı bir plandır. Trampın xüsusi nümayəndəsi Stiv Uitkoff və ABŞ dövlət katibi Marko Rubio təxminən bir aydır ki, həm Rusiya, həm də Ukrayna ilə plan üzərində "səssizcə" işləyirlər.

Livit planın Moskvanın həddindən artıq tələblərini əks etdirməsi ilə bağlı narahatlıqları rədd edib.

Rusiya "qlobal iqtisadiyyata yenidən inteqrasiya olunacaq"

AFP-nin əldə etdiyi sənədə görə, Krım, Luqansk və Donetsk faktiki olaraq Rusiya ərazisi kimi tanınacaq.

Kiyev hələ də Donetsk və Luqanskın bir hissəsini əlində saxlayır; bu iki bölgə döyüş meydanında Donbas sənaye kəmərini təşkil edir.

Krım 2014-cü ildə Rusiya tərəfindən ilhaq edilib.

Plana əsasən, Ukraynanın Donetskdən çəkildiyi ərazilər Rusiya qüvvələrinin daxil olmayacağı silahsızlaşdırılmış zona hesab ediləcək.

Planda Rusiyanın ilhaq etdiyini iddia etdiyi Xerson və Zaporojye cənub bölgələrinin "təmas xətti boyunca dondurulacağı" bildirilir.

Donbas, Xerson və Zaporojye planı Moskvanın əvvəlki tələbləri ilə uyğun gəlir.

Plana əsasən, Rusiya qüvvələrinin 2022-ci ilin mart ayından bəri işğal etdiyi Ukraynanın Zaporojye atom elektrik stansiyası Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi tərəfindən yoxlanılacaq və istehsal etdiyi elektrik enerjisi Rusiya ilə Ukrayna arasında bölüşdürüləcək.

Təklif olunan razılaşmaya əsasən, Rusiya təxminən dörd illik sərt sanksiyalardan sonra "qlobal iqtisadiyyata yenidən inteqrasiya olunacaq" və G8-ə geri qayıtmağa icazə veriləcək.

Planda deyilir ki, Rusiyanın qonşu ölkələrə hücum etməyəcəyi və NATO-nun daha da genişlənməyəcəyi gözlənilir və Rusiyanın Ukraynaya yenidən hücum edəcəyi təqdirdə bütün sanksiyaların qətiyyətli koordinasiyalı hərbi cavabla birlikdə yenidən tətbiq ediləcəyi bildirilir.

Zelenski "şərəfli sülhə" çağırır

Əvvəllər Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski Rusiya ilə müharibəyə son qoymaq üçün hər hansı razılaşmanın "şərəfli sülhə" zəmanət verməli olduğunu bildirmişdi.

Zelenski demişdi ki, Ukraynanın sülhə ehtiyacı var... Müstəqilliyimizə, suverenliyimizə və Ukrayna xalqının ləyaqətinə hörməti təmin edən şərtlərlə şərəfli bir sülhə ehtiyacı var.

Qərb mediasının məlumatına görə, ABŞ-nin təklifi Ukraynanın Rusiyanın əhəmiyyətli tələblərini qəbul etməsini tələb edir, hətta bunun qarşılığında az şey alsa belə.

Layihədə bildirilir ki, Krımın və ruslar tərəfindən ələ keçirilmiş digər ərazilərin tanınması tələb olunur.

Rusiya Ukrayna ərazisinin təxminən beşdə birini işğal edib. Bunların bir çoxu illərlə davam edən münaqişə nəticəsində viran qalıb.

Kreml iddia edir ki, beş bölgəni - 2022-ci ildə Donetsk, Luqansk, Zaporojye və Xersonu, 2014-cü ildə isə Krımı ilhaq edib.

Moskva əvvəllər cənubdakı Zaporojye və Xerson xəttinin dondurulmuş statusu müqabilində Ukrayna qoşunlarının Donetsk və Luqanskdan tamamilə çıxarılmasını tələb etmişdi.