Səudiyyə Ərəbistanı bu razılaşmanın iki ölkəyə tam hərbi imkanlarından istifadə etməyə imkan verdiyini, keçmiş hərbi xadim isə bunun NATO-nun “birinə hücum, hamıya hücum” prinsipini əks etdirdiyini bildirib.
Səudiyyə Ərəbistanı mediası Ər-Riyad və İslamabad arasında imzalanan strateji müdafiə sazişini iki ölkəyə istisnasız olaraq bütün hərbi imkanlarından istifadə etməyə imkan verən “çəkindirici çətir” kimi qiymətləndirib.
Sentyabrın 17-də vəliəhd şahzadə Məhəmməd bin Salman Ər-Riyadda Pakistanın Baş naziri Şahbaz Şərif ilə müqavilə imzalayıb.
Səudiyyə Ərəbistanı rəsmi xəbər agentliyi SPA-nın yaydığı birgə bəyanata görə, saziş “təhlükəsizliyi gücləndirmək, regionda və dünyada sülhə töhfə vermək, iki ölkə arasında müdafiə sahəsində əməkdaşlığın əhatə dairəsini genişləndirmək və istənilən hücuma qarşı birgə çəkindirməni gücləndirmək” məqsədi daşıyır.
Razılaşmada “Hər hansı bir ölkəyə edilən hücum hər iki ölkəyə qarşı hücum kimi qiymətləndiriləcək” ifadəsi də yer alıb.
Səudiyyə rəsmisi "Reuters" xəbər agentliyinə verdiyi açıqlamada deyib: "Bu saziş uzun illər aparılan danışıqların nəticəsidir. Bu, müəyyən ölkələrə və ya hadisələrə cavab deyil, iki ölkə arasında köklü əməkdaşlığın institutsionallaşmasıdır".
Adının açıqlanmasını istəməyən eyni səlahiyyətli sazişin nüvə silahlanmasının qarşısının alınmasını da əhatə edib-etmədiyi sualına, "Bu, bütün hərbi imkanları əhatə edən hərtərəfli müdafiə sazişidir" deyib.
Səudiyyə Ərəbistanının müdafiə naziri Şahzadə Xalid bin Salman "X" sosial media platformasında rəsmi hesabında “Səudiyyə Ərəbistanı və Pakistan… Hər hansı bir təcavüzkara qarşı bir cəbhə… Həmişə və əbədi” mesajını paylaşıb.
“Vəliəhd şahzadə ilə Pakistanın baş naziri strateji müdafiə sazişi imzaladılar” başlığını dərc edən “Okaz” qəzeti Səudiyyə Ərəbistanı şəhərlərindəki qüllələrin Səudiyyə və Pakistan bayraqları ilə işıqlandırıldığını yazıb.
Nüvə silahlanmanın qarşısının alınması
"Okaz" qəzeti yazıçı Muteb əl-Avadın müdafiə paktını tərifləyən məqaləsini dərc edib.
“İslam cəbhəsinin tarixi istehkamları: Səudiyyə Ərəbistanının hava hücumundan müdafiəsi Pakistanın nüvə silahlanmasının qarşısının alınması” başlıqlı məqalədə bu razılaşmanın iki ölkə arasındakı münasibətlərdə “daha dərin və daha ahəngdar bir mərhələnin başladığı” bildirilib.
Avad razılaşmanı “regional çəkindirmənin yenidən müəyyən edilməsi” kimi qiymətləndirib və Səudiyyə Ərəbistanının iqtisadi gücünün qlobal enerji sabitliyinin təminatı olduğunu müdafiə edib.
Müəllifin fikrincə, Səudiyyə Ərəbistanı inkişaf etmiş hərbi potensialına görə regionun aparıcı dövlətlərindən biridir. Onun İslamın ən müqəddəs yerlərini qoruması həm də ölkəyə müsəlman dünyasında mənəvi legitimlik və liderlik qazandırır.
Avad həmçinin bəyan edib ki, Krallıq 2030-cu ilədək perspektivi çərçivəsində yerli müdafiə sənayesi və silahların inkişafı proqramları vasitəsilə hərbi modernləşməni sürətləndirib və onu “Körfəz və İslam təhlükəsizliyinə qarşı təhdidlərə qarşı ilk müdafiə xətti” edib.
Müəllif qeyd edib ki, Pakistanın Ərəb dənizindəki coğrafi mövqeyi Körfəzi Cənubi Asiya və Hind okeanı ilə birləşdirir, eyni zamanda onun böyük əhalisi və müdafiə sənayesi təcrübəsi ölkənin istənilən birgə müdafiə təşkilində rolunu gücləndirir.
O vurğulayıb ki, saziş əməliyyat planlaşdırma, kəşfiyyat məlumatlarının mübadiləsi, birgə təlimlər, dəniz və hava əməkdaşlığı və müdafiə sənayesinin inkişafını əhatə edən "ikitərəfli kollektiv təhlükəsizlik çətiri" yaradır.
O, “Bir ölkəyə qarşı hücumu hər iki ölkəyə qarşı hücum kimi qəbul etmək Körfəzi və İslam dünyasını qoruya biləcək güclü bir çəkindirici çətir yaradır” deyib.
Saziş "NATO prinsiplərini əhatə edir"
Siyasi analitik Munif Ammaş əl-Harbi deyib ki, müdafiə paktı Ər-Riyad və İslamabada öz hərbi imkanlarından tam istifadə etməyə imkan verir.
"Al Arabiya" telekanalına danışan Harbi müqavilənin "iki ölkəyə istisnasız olaraq bütün hərbi imkanlarından çəkindirmə üçün istifadə etməyə imkan verdiyini və həm regional, həm də beynəlxalq aktorlara mesaj göndərdiyini" söyləyib.
Səudiyyə Hərbi Hava Qüvvələrinin istefada olan briqada generalı Faysal əl-Hamad də eyni kanala bildirib ki, saziş “NATO-nun bir ölkəyə hücumun hamıya hücum olması prinsipini əhatə edir”.
Pakistan mətbuatı da imzalanmış müdafiə paktına geniş yer verib.
Səudiyyə Ərəbistanının rəsmi xəbər agentliyi SPA İslamabaddakı göydələnlərin Səudiyyə və Pakistan bayraqları ilə işıqlandırıldığını bildirib.
“Al-Riyadh” qəzeti “Vəliəhd şahzadə Pakistanın baş naziri ilə hadisələri müzakirə edib, strateji müdafiə sazişi imzalayıb” başlığını dərc edib. “Al-Madina” qəzeti isə, “Vəliəhd Şahbaz və Şahbaz şərikliyi nəzərdən keçirdi. Krallıq və Pakistan arasında strateji müdafiə sazişi” başlıqlı məqalə dərc edib.
İki ölkə arasında müdafiə paktı İsrailin Qətərin paytaxtına hücumundan bir həftə sonra imzalanıb və nəticədə 5 HƏMAS müzakirəçisi və Qətər təhlükəsizlik işçisi həlak olub.
Hücum Qətərin Misir və ABŞ ilə birlikdə HƏMAS və İsrail arasında atəşkəs və əsir mübadiləsinə vasitəli müzakirələr davam edərkən həyata keçirilib.
İsrail ordusu 2023-cü ilin oktyabr ayından Qəzzaya qarşı soyqırım həyata keçirir. Beynəlxalq atəşkəs çağırışlarını rədd edən İsrailin hücumları, əksəriyyəti qadın və uşaq olmaqla təxminən 65 min fələstinlinin ölümünə səbəb olub.
Bu rəqəmə dağılmış evlərin dağıntıları altında qaldığı təxmin edilən təxminən 11.000 fələstinli daxil deyil.
Ekspertlər isə Qəzza rəsmilərinin açıqladığı rəqəmlərin qeyri-dəqiq olduğunu və əsl ölənlərin sayının 200 minə çata biləcəyini iddia edirlər.
