Dünya liderləri BMT Təhlükəsizlik Şurasının ABŞ tərəfindən dəstəklənən Qəzza qətnaməsini təsdiqləməsinə reaksiya veriblər. Qətnamənin məqsədi Qəzzanın idarə olunması, yenidən qurulması və təhlükəsizliyinə nəzarət etmək üçün beynəlxalq sabitləşdirmə qüvvəsi yaratmaqdır.
Qətnamə 13 səslə qəbul edilib, Çin və Rusiya bitərəf qalıb.
Bəzi ölkələr səsverməni sülhə gedən yol və atəşkəsin möhkəmləndirilməsi istiqamətində əhəmiyyətli bir addım kimi alqışlasa da, digərləri qətnamənin aydın olmaması ilə bağlı narahatlıqlarını bildiriblər.
Bəzi reaksiyalar:
Fələstin İdarəsi
WAFA xəbər agentliyi tərəfindən yayılan bəyanatda Fələstin İdarəsi qətnamənin qəbul edilməsini alqışlayıb və onun dərhal tətbiqini tələb edib.
Fələstin Dövləti bildirib ki, qətnamə Qəzza zolağında daimi və hərtərəfli atəşkəsin yaradılmasını, humanitar yardımın maneəsiz çatdırılmasını və Fələstin xalqının öz müqəddəratını təyin etmək və müstəqil dövlətin qurulması hüququnu təsdiqləyir.
Fələstin həmçinin qətnamənin yerində dərhal icrasının, normal həyata qayıtma prosesinin təmin edilməsinin, Qəzzadakı insanların qorunmasının, məcburi köçürülmənin qarşısının alınmasının, işğalçı qüvvələrin tamamilə geri çəkilməsinin təmin edilməsinin, yenidənqurma işlərinin asanlaşdırılmasının, iki dövlətli həllin tətbiqinin və ilhaqın qarşısının alınmasının vacibliyini vurğulayıb.
Fələstin həmçinin qətnamənin icrasını təmin etmək üçün ABŞ, BMT, Aİ ərəb və müsəlman dövlətləri ilə işləməyə hazır olduğunu bildirib.
HƏMAS
Fələstin müqavimət qrupu HƏMAS qətnamənin qəbul edilməsini rədd edib və Qəzzadakı fələstinlilərin buna etiraz etdiyini açıqlayıb.
HƏMAS öz bəyanatında qətnamənin Qəzza zolağına beynəlxalq qəyyumluq mexanizmi tətbiq etdiyini və həm Qəzza xalqının, həm də fələstinlilərin özlərinin bunu rədd etdiyini bildirib.
Bəyanatda həmçinin Qəzzadakı müqavimətin tərksilah edilməsi kimi beynəlxalq missiya tapşırıqlarının verilməsinin onu neytrallıqdan məhrum edəcəyi iddia edilib.
HƏMAS bildirib ki, yaradılan hər hansı beynəlxalq qüvvə yalnız sərhədlərdə yerləşdirilməli, qüvvələri ayırmalı, atəşkəsi izləməli və BMT-nin nəzarətinə tam tabe olmalıdır.
Amerika Birləşmiş Ştatları
Prezident Donald Tramp qətnamənin qəbul edilməsini tərifləyərək, onun BMT tarixində ən böyük dəstəklərdən biri kimi qalacağını bildirib.
Tramp "Truth Social"da paylaşımında dünyanın ən güclü və etibarlı liderlərini bir araya gətirən sülh panelinə sədrlik edəcəyini bildirib. ABŞ lideri bu qətnamənin BMT tarixində böyük bir dəstək kimi xatırlanacağını, dünyada daha böyük sülhü təmin edəcəyini və tarixi əhəmiyyətə malik olduğunu vurğulayıb.
Tramp həmçinin panelin üzvlərinin və digər maraqlı detalların yaxın həftələrdə açıqlanacağını bildirib.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatı
BMT-nin Baş katibi Antonio Quterreş də qətnamənin qəbul edilməsini alqışlayıb və bunu atəşkəsin möhkəmləndirilməsi istiqamətində əhəmiyyətli addım adlandırıb.
Baş katibin sözçüsü Stefan Dujarrik Təhlükəsizlik Şurasının Qəzza qətnaməsini qəbul etməsinin atəşkəsin möhkəmləndirilməsi üçün vacib olduğunu və Baş katibin bütün tərəfləri qətnaməyə riayət etməyə təşviq etdiyini bildirib.
Quterreş diplomatik impulsun yerində konkret və təcili addımlarla dəstəklənməli olduğunu vurğulayıb. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı qətnamədə ona həvalə edilmiş rolları həyata keçirməyə, Qəzzada mülki əhalinin ehtiyaclarını ödəmək üçün humanitar yardımı artırmağa və tərəfləri atəşkəsin növbəti mərhələsinə keçməkdə dəstəkləməyə sadiq olduğunu bildirib.
Rusiya
Rusiyanın BMT-dəki səfiri Vasili Nebenzya qətnamənin hüquqi məsələlərlə bağlı "əsas komponentləri" əhatə etmədiyini iddia edib..
Nebenzya qətnamənin Qəzza üzərində nəzarətin Fələstin İdarəsinə verilməsi müddətləri ilə bağlı heç bir aydınlıq gətirmədiyini, həmçinin mətndə qeyd edildiyi kimi sülh şurasının və milli sabitlik qüvvələrinin (ISF) vəzifə və səlahiyyətləri ilə bağlı heç bir konkret məlumat vermədiyini bildirib. O əlavə edib ki, qəbul edildiyi kimi, qətnamə bu qüvvəyə Ramallahın mövqeyi və ya rəyi nəzərə alınmadan tamamilə muxtar şəkildə fəaliyyət göstərməyə imkan verəcək.
Nebenzya həmçinin iddia edib ki, qanun layihəsi Britaniyanın Fələstin üçün mandatı dövründə müstəmləkə təcrübələrini və Millətlər Liqasını xatırladır və o dövrdə fələstinlilərin fikirləri nəzərə alınmayıb.
Çin
Çinin BMT nümayəndəsi Fu Konq da oxşar narahatlıqlarını ifadə edərək, qanun layihəsinin natamam və bir çox cəhətdən dərin narahatlıq doğurduğunu, bir çox vacib elementlərdə qeyri-müəyyən olaraq qaldığını bildirib.
Fu Konq bildirib ki, qanun layihəsi müharibədən sonra Qəzza üçün idarəetmə tənzimləmələrini müəyyən edib, lakin Fələstin qanun layihəsində faktiki olaraq görünmür və Fələstin suverenliyi və mülkiyyəti tam şəkildə əks olunmayıb.
