NATO-nun Baş katibi Mark Rutte Qəzzada atəşkəsin əldə edilməsində göstərdikləri səylərə görə Türkiyə, ABŞ, Misir və Qətərə təşəkkür edib və bunu "böyük addım" adlandırıb.
Oktyabrın 13-də Sloveniyada keçirilən NATO Parlament Assambleyasında Türkiyə nümayəndə heyətinin rəhbəri, keçmiş xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlunun sualını cavablandıran Rutte cümə günü (10 oktyabr 2025) qüvvəyə minən atəşkəsin təmin edilməsində Ankaranın rolunu vurğulayıb.
Rutte "Sizə və sizin vasitənizlə Türkiyəyə, həm də təbii ki, ABŞ, Misir və Qətərə təşəkkür etmək istəyirəm. Atəşkəsin indi baş tutması böyük addımdır. Bilirəm ki, (Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib) Ərdoğan və komandası ABŞ, Misir və Qətərlə birlikdə bunun üzərində çox çalışıblar. Bunun hazırda həyata keçirilməsi Avropada və ABŞ-la birlikdə Ukraynada müharibəni bitirmək üçün hər şeyi yerinə yetirməyimizin vacibliyi mövzusunda bizə ilham verəcək böyük addımdır" deyib.
Rutte həmçinin qeyd edib ki, NATO Qəzzadakı müharibə ilə bağlı diqqətli mövqe tutmalıdır, çünki bu məsələ ilə bağlı üzvləri arasında fərqli fikirlər var. O, “NATO daxilində Yaxın Şərqdəki vəziyyətə, xüsusən də İsrail və Qəzza ilə bağlı müxtəlif perspektivlər var” deyib.
Baş katib Rutte həmçinin deyib ki, NATO-nun diqqəti Avro-Atlantik məkana yönəlib, ona görə də bu, bizim səlahiyyətimizdən bir qədər kənardadır. Amma təbii ki, hadisələri yaxından izləyirik, xüsusən də Türkiyənin əsas rol oynadığı İraqdakı missiyamıza və iraqlılara öz təhlükəsizlik və müdafiə qüvvələrini qurmağa kömək etdiyinə görə biz hadisələri yaxından izləyirik.
Misirdə sülh sammiti
ABŞ prezidenti Donald Tramp keçən həftə İsrail və HƏMAS-ın onun sentyabrın 29-da elan etdiyi planın birinci mərhələsinə razılıq verdiyini açıqlamışdı. Bu plana Qəzzada atəşkəs, təxminən 2000 fələstinli məhbus müqabilində bütün israilli məhbusların azad edilməsi və İsrail qüvvələrinin Qəzzadan tədricən çıxarılması daxildir.
Müqavilənin birinci mərhələsi oktyabrın 10-da qüvvəyə minib. Planın ikinci mərhələsi Qəzzada HƏMAS-ın iştirakı olmadan yeni idarəetmə orqanının yaradılmasını, çoxmillətli qüvvələrin yaradılmasını və HƏMAS-ın tərksilah edilməsini nəzərdə tutur.
Oktyabrın 13-də səhər tezdən HƏMAS və İsrail arasında girov-əsir mübadiləsi baş tutub. Bu mübadilə çərçivəsində yüzlərlə fələstinli məhbus İsrailin bədnam Ofer hərbi həbsxanasından və Negev səhrasındakı digər həbsxanalardan azad edilib. Sağ qalan 20 israilli girov da azad edilib.
2023-cü ilin oktyabrından bəri İsrailin hücumları Qəzzada əksəriyyəti qadın və uşaq olmaqla 67.800-dən çox fələstinlini öldürüb və ərazini yaşayış üçün yararsız hala salıb.
