BMT Təhlükəsizlik Şurası daha əvvəl Avropanın nüvə sazişinin pozulması iddiaları ilə bağlı 30 günlük prosesə başlamasından sonra Tehrana qarşı sanksiyaları ləğv etməmək qərarına gəlib.
BMT Təhlükəsizlik Şurasının 15 üzvü keçən ay üç Avropa ölkəsinin Tehranı nüvə silahı istehsalının qarşısını almağa yönəlmiş 2015-ci il razılaşmasına əməl etməməkdə ittiham edərək, ona qarşı sanksiyaların bərpası üçün 30 günlük prosesə başlamasından sonra Tehrana qarşı sanksiyaları həmişəlik ləğv etməmək qərarına gəlib.
İran belə bir niyyəti olmadığını iddia edərkən, Rusiya isə Tehranın dinc nüvə enerjisi əldə etmək hüququnu dəstəklədiyini bildirir.
RİA həmin zamanda İranın vitse-prezidenti olan İslaminin Moskvada kiminlə görüşəcəyini açıqlamayıb.
İran MAQATE ilə əməkdaşlığı dayandıracaq
İranın Ali Milli Təhlükəsizlik Şurası sentyabrın 20-də BMT Təhlükəsizlik Şurasının Tehrana qarşı sanksiyaları həmişəlik ləğv etməkdən imtina etməsindən sonra Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyi (MAQATE) ilə əməkdaşlığı dayandıracağını açıqlayıb.
Dövlət televiziyası "Press TV" tərəfindən yayımlanan bəyanatda İranın yüksək təhlükəsizlik orqanı E3 kimi tanınmış Böyük Britaniya, Fransa və Almaniyanın İranın nüvə proqramı ilə bağlı "ehtiyatsız" hərəkətlərini pisləyib və İranın nüvə proqramının dinc xarakter daşıdığını vurğulayıb.
BMT Təhlükəsizlik Şurası sentyabrın 15-də İrana qarşı 2015-ci il üçün Birgə Hərtərəfli Fəaliyyət Planı (JCPOA) çərçivəsində ləğv edilmiş sanksiyaların "bərpa edilməsinin" qarşısını almaq məqsədi daşıyan qətnaməni qəbul edə bilməyib.
Cənubi Koreyanın şuranın sədri kimi bu ay təqdim etdiyi qətnamə BMT-nin əvvəlki sanksiya qətnamələrinin müddəalarının “xitam verilmiş hesab edilməyə davam edəcəyini” bəyan etməklə İrana qarşı sanksiyaları ləğv etmək məqsədi daşıyırdı.
Lakin Rusiya, Çin, Pakistan və Əlcəzairin lehinə səs verməsinə baxmayaraq, doqquz səs tələbi mümkün olmayıb. Qayana və Cənubi Koreya bitərəf qalıb, Böyük Britaniya, Fransa, Danimarka, Sloveniya, Syerra-Leone, Panama, ABŞ, Yunanıstan və Somali isə qanun layihəsinin əleyhinə səs verib.
E3 kimi tanınan Böyük Britaniya, Fransa və Almaniya İranın nüvə fəaliyyətlərinə məhdudiyyətlər qoyan 2015-ci il nüvə sazişini imzalayanlar arasında idi.
BMT Təhlükəsizlik Şurasının təsdiq etdiyi sazişə əsasən, İran uranın zənginləşdirilməsini məhdudlaşdırmağa və beynəlxalq müfəttişlərə nüvə proqramının yalnız dinc məqsədlərə xidmət etdiyini yoxlamağa icazə verməyə razılaşıb.
Avqustun 28-də E3 ölkələri BMT Təhlükəsizlik Şurasının 2231 saylı qətnaməsinə əsasən, İranın öhdəliklərini yerinə yetirmədiyi təqdirdə sanksiyaların 30 gün ərzində bərpa olunacağını nəzərdə tutan “snapback” mexanizmini işə salıb.
